وبلاگ تخصصی زبان و ادبیات عرب

در سال 1320 در تبریز متولد شد . خانواده وی در سال 1326 به خاطر عدم امنیت در تبریز در قائله پیشه وری به تهران مهاجرت کردند تحصیلات دکتر حریرچی در تهران به ترتیب در دبستان ابن سینا و دبیرستان های بامداد و دالفنون سپری شد. وی سپس در سال 1339 در امتحانات ورودی دانشگاه ها که هر رشته به صورت جداگانه برگزار می شد شرکت کرد و در رشته های حقوق سیاسی حقوق قضایی ، ادبیات فارسی و ادبیات عرب دانشگاه تهران در ردیف های چهارم و پنجم پذیرفته شده اما به دلیل علاقه وافر به رشته زبان و ادبیات فارسی به دانشگاه تهران رفت و در سال 1342 با کسب رتبه اول مدک لیسانس خود راگرفت .
دکتر حریرچی در این دوره از تحصیل، از دانش اساتیدی چون: بدیع الزمان فروزانفر، استاد محمدتقی مدرس رضوی، دکتر محمد معین، دکترصفا، دکتر خانلری و استاد سید جعفرشهیدی بهره مند شد. در سال 1341 دکتر محمد معین، او را برای همکاری علمی دعوت کرد و از آن سال تا زمانی که آن مرحوم در بستر بیماری بود، وی مانند یک دانشجوی طالب علم، از محضر استاد معین روش تحقیق و تتبع ونیز سجایای اخلاقی را فراگرفت . حاصل این همکاری چند ساله، مشارکت دکتر حریرچی در تدوین فرهنگ معین بود و به همین سبب نام وی در جلد ششم فرهنگ مذکور ذکر شده است.
دکتر حریرچی در سال 1343 با تشویق و مساعدت استاد محمد تقی رضوی و با تصویب شورای دانشگاه به خاطر داشتن لیسانس ادبیات فارسی، در امتحان ورودی دکترای زبان و ادبیات عرب در دانشکده الهیات دانشگاه تهران شرکت کرد و در بین 60 نفر کننده ، رتبه نخست را به دست آورد و در سال 1347 در این دوره نیز با کسب رتبه اول فارغ التحصیل شد. در سال 1345 عملا دبیری دو گروه فارسی و عربی دانشگاه دانشگاه سپرده شده و از سال 1347 تا 1357 در پژهشکده فرهنگ ایران به تدریس عربی در دوره های کارشناسی ارشد و دکترای زبان و ادبیات فارسی و نیز کارشناسی ارشد تاریخ پرداخت . دکتر حریرچی از سال 1348 به عنوان مربی به استخدام رسمی دانشگاه تهران در آمد و پس از طی مراحل استادیاری و دانشیاری به درجه استادی نایل آمد وی پس از دوسال مطالعه علمی از سال 1367 به عضویت فرهنگستان بین المللی زبان و ادبیات عربی سوریه پذیرفته شد.

تالیفات :

موشح در ادبیات عرب ؛ چاپ اول، تهران، بی تا،‌1342، 93 ص،‌رقعی.

دراسة وجیزة حول اشعار هاتف العربیة ؛چاپ اول، تهران، انتشارات طهوری، 1343،‌75 ص،‌رقعی.

پارسیان عربی نویس ؛ چا پ اول، کتاب فروشی فروغی، 1345 ، 61ص،‌رقعی.

اساس العربیة (لالهادی للشادی) تالیف: ابوالفضل میدانی نیشابوری، تصحیح و توضیح: فیروز حریرچی، چاپ اول، تهران، مرکز فرهنگی علامه طباطبایی، 1361، 211 ص، رحلی.

ترجمه ها :

امثار سائره از شعر متنبی

تالیف: صاحب بن عباد ، ترجمه،‌تفسیر، شرح لغات و اعراب از: دکتر فیروز حریرچی،‌چاپ اول، تهران، انتشارات سحر، 1356، 126 ص، رقعی.

دفاع از اسلام

تالیف ،‌دکتر واگلری.‌ترجمه: دکتر فیروز حریرچی، چاپ دوم، تهران، انتشارات فروغی، اسفند 1361، 177 ص، جیبی.

جوهره

نوشته: محمد بن ابوبکر انصاری تلمسانی بری،‌ترجمه: فیروز حریرچی ، چاپ اول، تهران،‌انتشارات امیر کبیر، 1361، 156 ص، رقعی.

قانون

تالیف: قاضی قضاعی، ترجمه: دکتر فیروز حریرچی، چاپ اول، تهران، امیر کبیر، 1362، 262 ص،‌وزیری.

ا مثال و حکم

تالیف: محمد بن ابی بکر عبدالقادر رازی، ترجمه تصحیح و توضیح از : دکتر فیروز حریرچی،‌چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، مرداد 1371، 418 ص، وزیری.

ام سلمه

تالیف: علی محمد علی دخیل، ترجمه دکتر فیروز حریرچی، چاپ اول، تهران، موسسه انتشارات امیر کبیر،‌1373، 71 ص، وزیری.

آثار مشترک :

کتاب البلغه (فرهنگ عربی و فارسی)

تالیف: ابویوسف یعقوب کردی نیشابوری، مقابله و تصحیح متن،‌به اهتمام مجتبی مینوی و فیروز حریرچی.

(ابویوسف یعقوب الکردی) ادیب، لغت شناس، زبان دان و استاد مشهور زبان و ادبیات عرب،‌کتاب حاضر را که اولین فرهنگ عربی به فارسی است، در قرن پنجم هجری و در سال 438 در نیشابور تالیف کرده است.

مصححین ، این اثر را از روی دو نسخه عکسی (نسخه شماره 954 کتابخانه بایزید در امامیه و نسخه شماره 531 کتابخانه گوتا)، تصحیح کرده اند. آنها پس از چاپ کتاب و آگاهی از اغلاط فاحش، و نسخه دیگر از این اثر را در کتابخانه چستربینی در دوبلین و دیگری در کتابخانه مجلس سنا یافته بودند. استاد مجتبی مینوی در پایان مقدمه خود بر کتاب،‌با ناخرسندی از اثر حاضر، به خاطر عدم دقت لازم و اغلاط فاحش ،‌آرزو کرده است که دانشوری دامن همت به کمر زده ، متنی پیراسته از اشتباه و براساس چهار نسخه اصلی کتاب (البلغه) همراه با تتمه ای که فنجکردی بر آن نوشته و با شرحی که می گویند در کتابخانه ملک هست یکجا به چاپ بسپارند

فرهنگ اصطلاحات سیاسی (انگلیسی، عریی، فارسی)

تالیف: جمال برکات، ترجمه:‌دکتر فیروز حریرچی، دکتر صادق آئینه وند ، چاپ اول، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء ، تابستان 1368.364 ص، رقعی.

اثر حاضر، ترجمه کتاب (قاموس المصطلحات الدبلوماسیة) تالیف جمال برکات است وی از دانشمندانی است که سالها در جمع آوری مصطلحات سیاسی تجربه اندوخته و عمر خود را در پست های مهم سیاسی در کشورهای مختلف جهان مصروف داشته است. فرهنگ اصطلاحات سیاسی او شامل تمام اصطلاحات و واژه هایی است که در مکاتبات و قرادادهای بین المللی به کار می رود. کتاب،‌در اصل به انگلیسی – عربی و براساس حروف هجای زبان انگلیسی تنظیم شده و همین صورت نیز در ترجمه اثر حفظ شده است. مترجمان در فهرستی جداگانه در پایان کتاب،‌براساس حروف تهجی در باب واژه های عربی و فارسی مطالبی تنظیم کرده اند که می تواند در کاربردی شدن این فرهنگ تاثیر بسزایی داشته باشد.

گزیده مقالات:

تاثیر الامثال العربیة فی شعر حافظ الشیرازی، مجموعه مقالات کنگره بین المللی حافظ، سوریه، 1363.

دراسة الاشعار العربیة سعدی الشیرازی، مجموعه مقالات کنگره بین المللی سعدی، سوریه، 1363.

استاد و دانشجو از دیدگاه اسلام،‌مجله دانشکده ادبیات، شماره 6، سال 1369.

علی ضوالملتزم الادب الملتزم، مجله بین المللی علوم انسانی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، شماره 3، 1369.

الخطابة و ممیزاتها فی صدرالاسلام، الثقافة ،‌چاپ سوریه، 1369.

ارزش زبان عربی در ایران شناسی، مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، شماره 116 و 117، 1370.

الامثال الشمترکة و تباذلها فی اللغتین الفارسیة و العربیة،‌مجله فرهنگستان عربی، اردن، 1370

رسالة میزان العمل لنجم الدین کبری، مجله بین المللی علوم انسانی وزارت فرهنگ و آموزش عالی، شماره 6، 1374.

الاشعار العربیة و الکلمات القصار للسهروردی،‌مجله بین المللی علوم انسانی وزارت فرهنگ و آموزش عالی ، شماره 2، 1374.

احمد بن ماجد الملاح الاسلامی، مجله دانشکده ادبیات داشگاه تهران،‌شماره 134.

سوابق اجرایی و مدیریتی :

عضویت در فرهنگستان بین المللی زبان و ادبیات عرب سوریه از سال 67 تا کنون .